Licencja to formalne zezwolenie udzielone przez właściciela praw autorskich, patentowych lub innych praw majątkowych, które upoważnia drugą stronę do korzystania z określonych zasobów, technologii lub własności intelektualnej na określonych warunkach. Jest to powszechnie stosowana forma regulacji dostępu do chronionych dóbr niematerialnych, umożliwiająca legalne korzystanie z nich bez konieczności przenoszenia pełnych praw własności. Licencje odgrywają kluczową rolę w różnych sektorach gospodarki, takich jak oprogramowanie komputerowe, przemysł farmaceutyczny, media, literatura czy inżynieria.
Wyróżnia się różne rodzaje licencji, zależnie od zakresu uprawnień oraz warunków korzystania. Licencja wyłączna przyznaje prawo do użytkowania danego dobra jednej konkretnej osobie lub firmie, wykluczając możliwość udzielenia takiego samego zezwolenia innym podmiotom. Licencja niewyłączna pozwala wielu odbiorcom na jednoczesne korzystanie z danej własności intelektualnej. Istnieją także licencje otwarte, które umożliwiają swobodny dostęp do określonych treści, technologii czy kodu źródłowego, jak np. licencje Creative Commons czy GNU GPL. W niektórych przypadkach stosuje się licencje czasowe, które ograniczają okres, w którym można korzystać z danego dobra, np. w przypadku oprogramowania lub patentów.
Znaczenie licencji w biznesie i gospodarce jest ogromne, ponieważ umożliwiają one rozwój innowacji, ochronę własności intelektualnej oraz regulację dostępu do technologii. Przedsiębiorstwa często korzystają z licencjonowania jako strategii ekspansji rynkowej, umożliwiając innym podmiotom legalne korzystanie ze swoich technologii w zamian za opłaty licencyjne. W branży IT licencjonowanie oprogramowania stanowi jeden z kluczowych mechanizmów monetyzacji produktów cyfrowych. Właściwe zarządzanie licencjami pozwala firmom na minimalizację ryzyka prawnego, zapewnienie zgodności z regulacjami oraz optymalne wykorzystanie zasobów intelektualnych.
