Paragon to dokument potwierdzający dokonanie transakcji zakupu towaru lub usługi, wystawiany przez sprzedawcę na rzecz kupującego. Jest to podstawowy dowód zakupu, który może być wymagany przy reklamacjach, zwrotach oraz rozliczeniach podatkowych. Paragon zawiera kluczowe informacje, takie jak data i godzina transakcji, nazwa sprzedawcy, numer identyfikacji podatkowej (NIP), lista zakupionych produktów lub usług, ceny jednostkowe, łączna kwota do zapłaty oraz podatek VAT. W większości krajów sprzedawcy zobowiązani są do wystawiania paragonów fiskalnych przy sprzedaży detalicznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi.
Wyróżnia się kilka rodzajów paragonów, w tym paragon fiskalny, który jest generowany przez kasę fiskalną i rejestrowany w systemie podatkowym, oraz paragon niefiskalny, który może być wydawany w celach informacyjnych, np. przed finalizacją transakcji. W niektórych przypadkach paragon może zostać zastąpiony fakturą VAT, zwłaszcza jeśli zakup został dokonany przez przedsiębiorcę. Współczesne technologie umożliwiają również wystawianie paragonów elektronicznych (e-paragonów), które są wysyłane na e-mail lub udostępniane za pośrednictwem aplikacji mobilnych, co eliminuje konieczność używania tradycyjnego papierowego dokumentu.
Paragon pełni istotną rolę w systemie podatkowym i rachunkowości, ponieważ pozwala na kontrolę prawidłowego ewidencjonowania sprzedaży i odprowadzania podatków. Jego brak może prowadzić do konsekwencji prawnych, zarówno dla sprzedawcy, jak i nabywcy, zwłaszcza w kontekście unikania opodatkowania. Ponadto posiadanie paragonu jest istotne z punktu widzenia praw konsumenta, ponieważ umożliwia dochodzenie roszczeń w przypadku wadliwego produktu lub nieprawidłowo wykonanej usługi. Dzięki digitalizacji coraz więcej firm wdraża rozwiązania umożliwiające przechowywanie paragonów w formie elektronicznej, co ułatwia zarządzanie dokumentacją i zwiększa wygodę klientów.
