Restrukturyzacja to kompleksowy proces zmian w strukturze organizacyjnej, finansowej lub operacyjnej przedsiębiorstwa, mający na celu poprawę jego efektywności, rentowności lub zdolności do konkurowania na rynku. Może być stosowana zarówno w firmach w kryzysie, jak i w dobrze prosperujących organizacjach, które chcą dostosować się do nowych warunków rynkowych. Restrukturyzacja może obejmować różne działania, takie jak redukcja kosztów, zmiana modelu biznesowego, optymalizacja procesów, przekształcenia kapitałowe czy zmiany w strukturze własnościowej. W przypadku firm zagrożonych niewypłacalnością restrukturyzacja często wiąże się z postępowaniem sądowym, którego celem jest uchronienie przedsiębiorstwa przed upadłością i zapewnienie jego dalszego funkcjonowania.
Proces restrukturyzacji można podzielić na kilka rodzajów, zależnie od jej zakresu i celu. Restrukturyzacja operacyjna koncentruje się na optymalizacji procesów biznesowych, poprawie efektywności produkcji i zmianach w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Restrukturyzacja finansowa obejmuje renegocjację zobowiązań, konwersję długu na kapitał lub pozyskanie nowych źródeł finansowania. Restrukturyzacja organizacyjna dotyczy zmian w strukturze firmy, takich jak fuzje, przejęcia, podziały czy likwidacja nierentownych działów. W zależności od sytuacji przedsiębiorstwa proces ten może być realizowany samodzielnie przez zarząd lub przy wsparciu doradców restrukturyzacyjnych, inwestorów strategicznych lub instytucji finansowych.
Skuteczna restrukturyzacja wymaga szczegółowej analizy sytuacji przedsiębiorstwa, opracowania strategii naprawczej i konsekwentnego wdrażania zmian. Kluczowe znaczenie ma komunikacja wewnętrzna, ponieważ zmiany organizacyjne mogą budzić niepewność wśród pracowników i interesariuszy. Firmy, które przeprowadzają restrukturyzację w sposób przemyślany, mogą nie tylko uniknąć upadłości, ale także zwiększyć swoją konkurencyjność i elastyczność w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu rynkowym. Współczesne narzędzia analityczne, digitalizacja procesów i wsparcie ekspertów pomagają w skutecznym przeprowadzeniu restrukturyzacji, minimalizując jej negatywne skutki i maksymalizując potencjalne korzyści.