Franczyza to model biznesowy polegający na współpracy między franczyzodawcą a franczyzobiorcą, który pozwala na prowadzenie działalności pod rozpoznawalną marką. Franczyzodawca udziela licencji na korzystanie z nazwy, logo, technologii oraz sprawdzonego modelu operacyjnego w zamian za opłaty licencyjne i inne zobowiązania finansowe. W ten sposób franczyzobiorca może rozpocząć działalność z minimalnym ryzykiem, korzystając z ugruntowanej pozycji rynkowej i sprawdzonych metod działania. Franczyza jest powszechnie stosowana w wielu branżach, takich jak gastronomia, handel detaliczny, usługi finansowe czy fitness.
System franczyzowy opiera się na jasno określonych zasadach współpracy. Franczyzobiorca zobowiązuje się do przestrzegania standardów operacyjnych, co zapewnia spójność i jakość usług oferowanych pod wspólną marką. W zamian otrzymuje wsparcie w zakresie szkoleń, marketingu oraz dostępu do sprawdzonych dostawców. Umowa franczyzowa określa warunki współpracy, w tym wysokość opłat, zakres obowiązków oraz zasady zakończenia współpracy. Model ten umożliwia szybki rozwój sieci franczyzowej i ekspansję na nowe rynki przy ograniczonym ryzyku dla franczyzodawcy.
Korzyści płynące z franczyzy obejmują zarówno bezpieczeństwo inwestycji, jak i większą szansę na sukces w porównaniu z samodzielnym prowadzeniem biznesu. Franczyzobiorcy korzystają z rozpoznawalności marki, co przyciąga klientów i zwiększa sprzedaż. Dodatkowo otrzymują wsparcie operacyjne oraz dostęp do know-how, co pozwala na efektywniejsze zarządzanie przedsiębiorstwem. Z kolei franczyzodawcy mogą rozwijać swoją markę bez konieczności ponoszenia dużych kosztów ekspansji. Mimo wielu zalet, franczyza wymaga ścisłego przestrzegania zasad, co może ograniczać swobodę prowadzenia działalności przez franczyzobiorców.