Godziny nadliczbowe to czas pracy przekraczający normy określone w przepisach prawa pracy lub w umowie zawartej między pracownikiem a pracodawcą. W większości krajów standardowy czas pracy wynosi 40 godzin tygodniowo, a wszelkie godziny przepracowane powyżej tej normy są uznawane za nadliczbowe. Pracodawca może zlecić pracownikowi pracę w nadgodzinach w wyjątkowych sytuacjach, takich jak szczególne potrzeby firmy, nagłe zwiększenie liczby zamówień lub sytuacje kryzysowe wymagające natychmiastowej reakcji. Przepisy regulujące godziny nadliczbowe różnią się w zależności od kraju, jednak zazwyczaj obejmują maksymalne limity pracy w nadgodzinach oraz dodatkowe wynagrodzenie dla pracowników.
Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe jest zazwyczaj wyższe niż standardowa stawka godzinowa. W wielu krajach obowiązują przepisy nakładające obowiązek wypłaty dodatkowego wynagrodzenia w wysokości co najmniej 150% standardowej stawki za pracę w dni powszednie oraz 200% za pracę w święta i dni wolne od pracy. Alternatywnie, zamiast dodatkowego wynagrodzenia, pracownik może otrzymać czas wolny w zamian za przepracowane nadgodziny, jeśli taka opcja została przewidziana w regulaminie pracy lub w indywidualnym porozumieniu z pracodawcą. W przypadku przekroczenia określonych limitów nadgodzin obowiązują również regulacje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa pracy, które mają na celu ochronę pracowników przed nadmiernym obciążeniem.
Praca w godzinach nadliczbowych może być zarówno korzystna, jak i problematyczna. Z jednej strony daje pracownikom możliwość zwiększenia wynagrodzenia, co może być istotne w sytuacjach wymagających dodatkowych dochodów. Z drugiej strony nadmierna liczba nadgodzin może prowadzić do wypalenia zawodowego, zmniejszenia efektywności oraz negatywnie wpływać na work-life balance. Dlatego firmy coraz częściej wprowadzają systemy monitorowania czasu pracy oraz promują politykę elastycznych godzin pracy, aby ograniczyć konieczność pracy w nadgodzinach i dbać o dobrostan pracowników.
