Luka płacowa (gender pay gap) to różnica w wynagrodzeniach między różnymi grupami pracowników, najczęściej analizowana pod kątem różnic w zarobkach kobiet i mężczyzn. Wyraża się ją zazwyczaj jako procentowy stosunek średniego wynagrodzenia jednej grupy do drugiej. Luka płacowa może wynikać zarówno z czynników systemowych, jak i indywidualnych decyzji zawodowych, takich jak wybór branży, poziom wykształcenia czy doświadczenie zawodowe. Jest to istotny problem społeczno-ekonomiczny, który wpływa na równość szans na rynku pracy i długoterminowe bezpieczeństwo finansowe pracowników.
Przyczyny luki płacowej są wielowymiarowe i mogą obejmować zarówno czynniki strukturalne, jak i społeczno-kulturowe. Należą do nich m.in. segregacja zawodowa, czyli nadreprezentacja kobiet w gorzej opłacanych sektorach, ograniczony dostęp do stanowisk kierowniczych (tzw. „szklany sufit”) oraz różnice w liczbie godzin przepracowanych w ciągu roku. W niektórych przypadkach różnice w wynagrodzeniach wynikają również z niedostatecznej przejrzystości wynagrodzeń, co utrudnia pracownikom negocjowanie płac i skutkuje brakiem równych warunków wynagradzania za taką samą pracę. Luka płacowa może także pogłębiać się w wyniku przerw w karierze zawodowej, np. z powodu urlopu macierzyńskiego, co wpływa na tempo awansu i wzrost wynagrodzenia.
Skutki luki płacowej mają szerokie konsekwencje zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym. Niższe wynagrodzenia wpływają na zdolność do oszczędzania, poziom emerytur oraz ogólną jakość życia osób dotkniętych tym zjawiskiem. Na poziomie makroekonomicznym nierówności płacowe mogą hamować wzrost gospodarczy, ograniczać potencjał talentów oraz zwiększać poziom nierówności społecznych. W celu redukcji luki płacowej stosuje się różne strategie, takie jak większa przejrzystość wynagrodzeń, działania legislacyjne, promocja równości w miejscu pracy oraz programy wspierające rozwój zawodowy kobiet. Organizacje i rządy na całym świecie podejmują działania na rzecz eliminacji nierówności płacowych, dążąc do stworzenia bardziej
