Podatek dochodowy to obowiązkowe świadczenie pieniężne nakładane na dochody osób fizycznych i prawnych przez państwo lub jednostki administracyjne. Jest jednym z najważniejszych źródeł finansowania budżetu państwa, umożliwiającym realizację usług publicznych, takich jak edukacja, opieka zdrowotna, infrastruktura czy system emerytalny. Podatek dochodowy może przyjmować różne formy, w zależności od przepisów danego kraju, struktury systemu podatkowego oraz poziomu dochodów podatników. Wyróżnia się podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) oraz podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), które różnią się podmiotem opodatkowania oraz metodą naliczania.
Podatek dochodowy może być pobierany według różnych stawek i zasad. Najczęściej stosowanymi systemami są podatek progresywny, w którym stawka podatkowa rośnie wraz ze wzrostem dochodu, oraz podatek liniowy, gdzie obowiązuje jednolita stawka niezależnie od poziomu zarobków. W wielu krajach obowiązują również ulgi podatkowe, kwoty wolne od podatku oraz odliczenia, które pozwalają na zmniejszenie rzeczywistej wysokości zobowiązania podatkowego. W przypadku firm podatek dochodowy naliczany jest od osiągniętego zysku netto, co oznacza, że przedsiębiorstwa mogą uwzględniać koszty prowadzenia działalności przed obliczeniem należnej kwoty podatku.
System podatku dochodowego ma istotny wpływ na gospodarkę, regulując poziom redystrybucji dochodów oraz zachęcając do inwestycji i oszczędności. W nowoczesnych systemach podatkowych coraz częściej wykorzystuje się cyfrowe technologie umożliwiające automatyzację rozliczeń, e-deklaracje oraz elektroniczne fakturowanie, co upraszcza proces rozliczania podatku dla obywateli i firm. Rządy dążą do optymalizacji systemów podatkowych, aby jednocześnie zapewnić sprawiedliwość fiskalną i uniknąć nadmiernego obciążenia podatników. Odpowiednia polityka podatkowa wpływa na stabilność finansów publicznych oraz na atrakcyjność danego kraju dla inwestorów i przedsiębiorców.
