Zamówienie publiczne to proces, w którym instytucje publiczne, takie jak administracja rządowa, samorządy terytorialne, uczelnie, szpitale czy inne jednostki sektora publicznego, dokonują zakupu towarów, usług lub robót budowlanych. Proces ten odbywa się zgodnie z określonymi przepisami prawnymi, które mają na celu zapewnienie uczciwej konkurencji, transparentności oraz efektywnego wydatkowania środków publicznych. W Polsce zamówienia publiczne regulowane są przez Prawo zamówień publicznych (PZP), a na poziomie Unii Europejskiej obowiązują dyrektywy regulujące procedury przetargowe we wszystkich państwach członkowskich.
Istnieje kilka podstawowych trybów udzielania zamówień publicznych, które różnią się poziomem formalności i wymogami proceduralnymi. Przetarg nieograniczony jest najczęściej stosowanym trybem, w którym każdy zainteresowany wykonawca może złożyć ofertę. Przetarg ograniczony dopuszcza udział tylko wybranych wykonawców, którzy spełniają określone kryteria. Inne formy, takie jak negocjacje bez ogłoszenia, dialog konkurencyjny czy partnerstwo innowacyjne, są stosowane w bardziej skomplikowanych lub specyficznych przypadkach. Procedury zamówień publicznych obejmują publikację ogłoszenia, składanie ofert, ich ocenę oraz wybór najkorzystniejszej propozycji, co ma na celu zapewnienie maksymalnej przejrzystości i konkurencyjności procesu.
Zamówienia publiczne mają istotne znaczenie dla gospodarki, ponieważ angażują znaczne środki finansowe i wpływają na rozwój różnych sektorów, takich jak budownictwo, transport, edukacja czy technologie. Właściwe zarządzanie tym procesem umożliwia efektywne wykorzystanie zasobów publicznych, wspiera innowacyjność i zapewnia wysoką jakość realizowanych projektów. Aby przeciwdziałać nadużyciom i korupcji, zamówienia publiczne są poddawane ścisłej kontroli, a wykonawcy muszą spełniać określone standardy jakości i zgodności z prawem. W dobie cyfryzacji coraz więcej procedur odbywa się w formie elektronicznej, co usprawnia proces przetargowy i zwiększa jego dostępność dla przedsiębiorców.
