O obowiązku płacenia podatków i dopełniania wszelkich związanych z nimi formalności należy pamiętać nie tylko w czasie składania corocznego zeznania podatkowego. Oprócz podatku dochodowego płacimy bowiem wiele innych zobowiązań na rzecz urzędu skarbowego. Jednym z nich jest podatek od czynności cywilnoprawnych.
SPIS TREŚCI
Czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych
Podatek od czynności cywilnoprawnych to zobowiązanie, które w 2021 roku zastąpiło tak zwaną opłatę skarbową. Podatek, nazywany w skrócie PCC obowiązuje podatników dokonujących niektórych transakcji w obrocie gospodarczym. Są to między innymi umowa darowizny, umowa dożywocia, umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, ustanowienie hipoteki na nieruchomości, umowa o dział spadku, umowa spółki. Którakolwiek z wymienionych umów i czynności powoduje powstanie obowiązku podatkowego i konieczne jest zapłacenie odpowiedniej kwoty fiskusowi.
Kto i kiedy płaci PCC
Podatek od czynności cywilnoprawnych obowiązuje najczęściej w sytuacji, gdy mamy do czynienia z umowami, w których występują dwie strony. Może więc pojawiać się pytanie, która z nich powinna zapłacić podatek. Jest to dosyć jasno wyjaśnione w przepisach. W przypadku umowy sprzedaży obowiązek zapłaty ciąży na osobie kupującej (bądź na firmie, jeśli zakupu dokonuje na przykład spółka). Jeśli mamy do czynienia z umową darowizny, PCC powinien zapłacić obdarowany, czy osoba, która otrzymała nieruchomość lub inny przedmiot. Przy umowie pożyczki PCC powinien zapłacić pożyczkobiorca, a w przypadku hipoteki – osoba, która składa oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki.
Podatek należy zapłacić w ciągu 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego, czyli najczęściej od dnia podpisania umowy. Osoby zobowiązane muszą samodzielnie, bez wezwania ze strony urzędu skarbowego wypełnić deklarację PCC według obowiązującego wzoru (formularze dostępne są w urzędach skarbowych lub online na stronach urzędów), samodzielnie obliczyć należny podatek i wpłacić do go właściwego urzędu skarbowego – na konto lub w kasie urzędu. Termin ten nie obowiązuje w przypadku, gdy podatnik w jednym miesiącu dokona co najmniej 3 czynności cywilnoprawnych, z których ostatnia nie będzie dokonana później niż 14 dni od pierwszej. Wtedy można złożyć zbiorczą deklarację PCC, a podatek wpłacić do 7 dnia miesiąca następującego po tym, w którym powstał obowiązek podatkowy.
O podatku od czynności cywilnoprawnych często zapominamy, jako że na etapie zawierania umowy urząd skarbowy nie przypomni nam o tym obowiązku. Zdarza się więc, że podatek jest niezapłacony do momentu kontroli. Wtedy, niestety, kary za brak płaconego podatku mogą być dosyć wysokie. Warto więc być na bieżąco z obowiązującymi przepisami i wszelkie opłaty do urzędu skarbowego uiszczać bez zbędnych opóźnień. Najczęściej kwoty do zapłacenia w ramach PCC są niewielkie w porównaniu do kar, które zostaną naliczone w razie braku opłaty.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych
Wysokość podatku PCC nie jest jednakowa dla wszystkich czynności cywilnoprawnych, od których taki podatek trzeba opłacać. Warto więc także z nimi się zapoznać, zanim zabierzemy się za wypełnianie deklaracji PCC i obliczanie należnego podatku. Stawka 2 procent obowiązuje przy umowach sprzedaży nieruchomości i ruchomości, prawa użytkowania wieczystego, umów zamiany, dożywocia, umów o dział spadku, darowizny. Stawkę 1 procent płacimy od umów sprzedaży lub przeniesienia własności innych praw majątkowych.
Przy umowach pożyczki obowiązująca stawka do 0,5 procent. Podobnie jest w przypadku umowy spółki. 0,1 procent podatku zapłacimy od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie istniejących wierzytelności. A kwotę 19 zł musimy zapłacić od ustanowienia hipoteki od wierzytelności, których wysokość nie jest ustalona. Jeśli mamy sytuację, w której do końca nie wiemy, którą stawkę podatku PCC wybrać, warto skonsultować się z doradcą w urzędzie skarbowym lub z doświadczonym księgowym.
